Müasir uşaqlar informasiya əsrinin uşaqlarıdır, cəmiyyət informasiya ilə inkişaf edir, yeni bir şüur ​​tipinə (sistemli-semantik) sahibdirlər. ( ancaq sistematik-struktur artıq formalaşmır.)

Təcrübəli müəllimlərin müasir uşağın portreti haqqında fikirləri:

Müsbət xüsusiyyətlərdən: inkişaf etmiş, hər  şeylə maraqlanan, ağıllı, bilikli, azad, sərbəst.

Neqativdən: impulsiv, kövrək, qırılqan, sərt, aqressiv, televiziyanın tərbiyə etdiyi

Uşaqlar yaxşı məlumatlandırılır, "yetkin" mövzularda danışır, seriallara baxır, sevgi xəttlərinin incəliklərini başa düşür, qəhrəmanlarla baş verənləri anlayır və serialı nənələrə və analara ətraflı izah edir. Bəzən uşaqlıqdan kənar vəziyyətlərdə elə gözlənilməz nəticələr verirlər ki, böyüklər müasir uşaqların erkən yetişməsi barədə ciddi düşünməyə başlayırlar.

AMMA!!! Düşüncə və zehni qabiliyyətlərin inkişafında müasir uşaqlar həmişə yaşından irəlidə deyillər, bir çoxunun zehni və nitq inkişafında ləngimələr var (o, əsas nəzəriyyədən bəhs edir, lakin müəllimin ibtidai nitq təlimatlarına əməl edə bilmir).

Məşhur psixoloq E.O.Smirnova, 3 ilə 5 yaş arası müasir uşaqların 93% həftədə 28 saat televiziya izlədiyinə dair YUNESKO məlumatlarına istinad edir və "Ekran uşaqları" nəsli böyüyür !!! deyə fikrə gəlmişdir.

Televiziya izləməyin uşaqların zehni inkişafına təsiri ilə bağlı məyusedici nəticələr çıxarır. Birincisi və ən acınacaqlısı nitq inkişafındakı ləngimədir. İlkinlik və nitqin yoxsulluğu qeyd olunur. Ekrandan gələn nitq, başqalarının səsləri anlaşılmaz bir qrup olaraq qalır, özlərinə aid olmur, bu səbəbdən uşaqlar susmağı üstün tuturlar, ancaq qışqırıq və ya jestlərlə özlərini ifadə edirlər.

5 yaşlı uşaqların çoxu loqoped-müəlliminin köməyinə ehtiyac duyur. Müasir məktəbəqədər yaşlı uşaq çox danışır (danışırsa), amma pis danışır.

Uşaqların təxəyyülündə və yaradıcılıq fəaliyyətində kəskin azalma var, nəyləsə məşğul olmaq qabiliyyətini və istəklərini itirirlər, yeni oyunlar icad etmək, nağıllar qurmaq, öz xəyali dünyalarını yaratmaq üçün səy göstərmirlər.

  Uşaqlar rəsm, tikinti, yeni süjet yaratmağa maraqları yoxdur.

Bir-biri ilə ünsiyyət qurmaqda maraqlı deyillər, yaşıdları ilə ünsiyyət daha səthi və formal hala gəldib: uşaqların danışacaqları, müzakirə və mübahisə edəcək mövzuları yoxdur. Bir düyməni basmağa və yeni hazır əyləncəni gözləməyə üstünlük verirlər.

AMMA!!! Müasir məktəbəqədər yaşlı uşaqlar texniki cəhətdən "fərasətlidirlər", televizorlar, CD-lər, elektron və kompüter oyunları ilə asanlıqla işləyə bilirlər.

Ətrafdakı gerçək semantik bir reallıq kimi qavramağa yönəldilmişdir, "nə üçün?" əvəzinə "niyə?" (cisim və hadisələrin səbəb-nəticə əlaqəsi deyil, hərəkət və hərəkətlərin mənası).

Bir uşaq yerinə yetirməli olduğu hərəkətin və ya hərəkətin mənasını başa düşürsə, o zaman yerinə yetirəcəkdir. Əks təqdirdə, ona təsir edənə qədər etiraz və imtina edəcəkdir.

Uşaqlarda həyəcan artmışdır (bədən sferasının tonusunun artması toxunaraq-hissedərək öyrənmənin inkişafına, kinestetik hisslərə, hərəkətlərin koordinasiyasına təsir göstərir, diqqət, əzm və konsentrasiyanın inkişafına mənfi təsir göstərir.).

Müasir uşaqlarda məlumatı qəbul etmək ehtiyacı artmışdır, bu da daima onu əldə etmək imkanlarını axtarmağa məcbur edir (məlumat enerjisinin lazımlı "hissəsini" almırlarsa, narazılıq və ya aqresiya göstərməyə başlayırlar), TV doğuşdan  başlayaraq izləməyi xoşlayırlar. (dinamizm və məlumatı ilə fərqlənən reklamlar onları xüsusilə cəlb edir).

Müasir uşaqlarda narahatlıq və aqresiya artmışdır ( gecə yuxusu zamanı: uşaq qışqırır, oyanır, yatmaq istəmir, anasına qapılır və yuxuya gedənə qədər onu buraxmır; erkən yaşda sevdiklərini vurur, dişləyir, cırmaqlayır, oyuncaqları atır və sındırır, aqresiya pristupları birdən-birə başlaya bilər)

 Əksər hallarda, uşaqlar tələb olunan insan istiliyi və ünsiyyət məlumatlarını lazımi səviyyədə almadıqları zaman ünsiyyət çatışmazlığı ilə aqresiya nümayiş etdirirlər. "Danışıqdan qabaq düşüncə": 2.5-3 yaşında uşaq düşüncə simvolunu daxili plandakı işarələr sisteminə çevirməyə vaxt tapmır və danışmağa tələsir (kəkələyir)

Uşağın ruhunun sferası istəklər, hisslər və duyğularla dolu bir "qab" dır. Uşaq yalnız hər bir ailə üzvünün emosional vəziyyətini deyil, aralarındakı əlaqəni də hiss edir !!! Uşaq emosional vəziyyəti böyüklərdən fərqli olaraq hiss edir, qorxu və narahatlıq hissini aradan qaldırmaq üçün bəzi uşaqlar yumşaq oyuncaqla və ya hər hansı əşyanı özlərinə möhkəm sıxaraq yatmağı sevirlər.

Müasir uşaqlar inadkar və tələbkardır, böyüklərin göstərişlərinə kor-koranə tabe olmaq istəmirlər, çox erkən aktiv olmağa başlayırlar, özlərinə artan diqqət tələb edirlər, ətraf aləmi tez zamanda tanımağa çalışırlar.

  Uşaq maraq və əzm göstərərək sevimli oyuncağına əl atır və ya valideynlərini istəklərini yerinə yetirməyə məcbur etmək üçün çığırırlar. Uşağı kiçik və incə qəbul edən bəzi valideynlər, körpə böyüdükdə fərqli olacağını ümid edərək bütün şıltaqlıqlarını, istəklərini və tələblərini yerinə yetirirlər.

Bu tərbiyədən və təhsildən asılıdır: uşaq inadkarlıq göstərəcəkmi yoxsa əzmkar və qətiyyətli olacaqmı!

Müasir uşaq həyatından rollu oyunları "ayrılmaq" məcburiyyətində qaldıqca məktəbəhazırlıq göstəricilərinin azalmasına səbəb olacaq (məktəb motivasiyası, ümumiləşdirmə, planlaşdırma bacarığı, yaşıdları ilə münasibət qurmaq).

"Oyun distrofiyası" (V.P. Zinçenko) - oyun fəaliyyətinin olmaması və ya çatışmazlığı, könüllü davranış və motivlərin tabeçiliyindəki çətinliklər, ünsiyyətdəki çətinlik, motivasiya-ehtiyac və mənəvi sahənin,təxəyyülün yoxsulluğdur. (daha sonra böyüklərdə də müşahidə oluna bilər !! !). İnformasiya bolluğu - maraq və idrak ehtiyacının azalmasına səbən olur.

"Rahat" davranış -  yetkin şəxs tərəfindən təsdiqlənmiş, lakin real vəziyyətə uyğun olmayan davranış. Səbəblər: uşağın şəxsiyyət xüsusiyyətləri (narahatlıq və ya utancaqlıq), motivasiya sahəsinin xüsusiyyətləri (yetkinin təsdiqini almaq istəyi), laqeydlik, passivliklə ifadə olunan motivasiya sahəsinin formalaşmaması