Niyə körpə valideyni vurur?

 

Əgər körpəniz valideynlərinə qarşı təcavüz nümayiş etdirirsə, pis davranışına görə onu danlamamalısınız, amma niyə belə davrandığını anlamalısınız. Uşağı valideynlərini döyməyə məcbur edən səbəblər, əlbəttə ki, yoxdur, çünki bütün uşaqlar fərdi olur. Ancaq bu cür davranışların elmi cəhətdən sübut edilmiş nümunələri var. 1) Duyğuların ifadəsi.

Uşaq robot deyil, canlı insandı. Məktəbəqədər yaşda uşaqlarda duyğuların təzahürləri adətən kortəbii olur, yəni uşaqlar duyğuları necə idarə etməyi, onları boğmağı, düzgün davrandıqlarını və ya etmədiklərini düşünməyi bilmirlər. Buna görə də, uşaq qəzəblənsə və ya əsəbiləşərsə, onun təbii reaksiyalarından biri, valideyn olsa belə, cinayətkarı vurmaq olacaq.

Bundan əlavə, uşaq inciklik, kədər, bu şəkildə ifadə edir, çünki başqa yollarla o, hələ duyğuların ifadəsini bilmir.Və əgər valideyin  çocuğun çimdik və yumruq kimi bir şəkildə belə ifadə verməsinə icazə verməsə o zaman uşaq əsas həyat qaydalarını itirə bilər, yaxşı və ya pis olduğunu anlamağı heç öyrənə bilməz.

Ən doğru şey uşağı danlamaq deyil, duyğularını tanımağı öyrətməkdir. Ondan indi necə hiss etdiyini soruş. Uşağınızla bu və ya digər duyğunun nə demək olduğunu danışın. Hisslərin təzahürü üçün başqa alternativ variantlar təklif edin: inciklikin rəsm  çəkin, kədəri təsəvvür edin, yastıq döymək, pəncərədən qışqırmaq.

2) Fiziki təcavüz, zorakılıq müşahidəsi.

1961 -ci ildə Albert Banduranın başçılıq etdiyi bir qrup psixoloq bütün dünyada< Bobo Kukla >Təcrübəsi olaraq bilinən bir təcrübə keçirdi. Qruplara bölünmüş, orta dərəcədə təcavüzkar oğlan və qızlar iştirak etdi. Bir qrupda  bir yetkin kuklaya qarşı təcavüzünü müşahidə etdi (çəkiclə döydü, döydü, atdı, qışqırdı), ikincisi - təbiilik. Məlum oldu ki, insanların aqressiv davrandıqları uşaqların bu davranış modelini kopyaladıqları, üstəlik, daha da mürəkkəb hərəkət etdilər: kuklanın başına vurdular,başında  oturdular, boğduqlar və s. Bu, alimlərə belə bir qənaətə gəlməyə imkan verdi ki, əgər uşaq başqa bir yetkinin təcavüz göstərdiyini görürsə, o da bunu etməyi "öyrənir".

 Əgər uşağın yanında yetkini danlasaq bu təhsil effekti yaradacaq. Uşaq başa düşəcək ki, belə eləmək olmaz.  Uşağın bəzi cizqi filmlərinə baxması ,məsələn Maşanın cəzasızlıqla Ayını lağa qoyduğu cizgi filmi, döyüş filmləri və ya qazanmaq üçün vurmaq lazım olan oyunlar - bütün bunlar uşağın özünə inamını gücləndirir bunun edilə biləcəyi həqiqətidir, ona görə də nəyi səhv etdiyini düşünmədən valideynini vurmağa icazə verir.

3) Uşağın fiziki zorakılığı.

Özü bir obyektə çevrilən uşaq təcavüz üçün daha tez -tez təcavüz göstərəcək. Bir uşaq fiziki olaraq cəzalandırılırsa (məsələn: vurmağınız ), onda uşaqda təcavüzkarlığın görünüşü və buna cavab olaraq vurmaq istəyi təbii hal alır.

Fiziki təcavüz həm valideynlərdən, həm də digər böyüklərdən, digər uşaqlardan gələ bilər. Ancaq uşağ cavab vermək üçün gəlib sizi vura bilər.Beləliklə, əgər uşaq sizi vurur, amma heç vaxt fiziki olaraq cəzalandırmırsınızsa, başqasının hücumuna məruz qalıb -qalmadığını öyrənməyə çalışın.

 Əgər uşaq belə bir vəziyyətdə olubsa , duyğularını müzakirə edin. Ona söyləyin  ki, səni vuranda səni də incidir. 

4) Sərhədlərin yoxlanılması.

Uşaq sınaqçıdır. Ətraf mühitin nə edilə biləcəyini və nə edilə bilməyəcəyini yoxlayır. Bunu etsəm nə olar? Nəyə toxuna bilər, nələri hiss edə bilər.Burada valideynin ona doğru sərhədləri təyin etməsinə kömək etməsi vacibdir. Nə edilə biləcəyini və nə edilə bilməyəcəyini açıq şəkildə təsvir edin. Bunu etmək üçün özünüzə sual verməlisiniz: ağrıtmasada kürəyinizə sillə vurmasının tərəfdarı və ya əleyhinəsiniz?

5)Başqa yollarla  valideyinə sevgi göstərə bilməməsi.Sevgi, simpatiya, incəlik ifadə etməyin yollarından biri də fiziki təmasdır - toxunmaq, qucaqlaşmaq, öpmək. Ola bilsin ki, uşaq sizi vuraraq diqqətinizi bu şəkildə cəlb etmək istəyir. Diqqət yetirməmək, görməməzlikdən gəlmək uşaq üçün valideynin təcavüzə reaksiyasından daha dözülməzdir. Əgər  uşaq səbəbsiz  vurur sizi, çimdik alır, dişləyir - çox güman ki, reaksiyanızı və diqqətinizi gözləyir. Oynamaq istədiyini soruş. Uşağınıza olan sevgisini və diqqətini məqbul şəkildə göstərməyə çalışın ki, o da bunu öyrənsin: qucaqlayın, sevginizdən danışın, qıdıqlayın. Uşaq təcavüzkar davranmağa davam edərsə, davamlı olaraq sizi qəsdən vururr və ya incidirsə, bir mütəxəssis - uşaq psixoloqu davranışlarını tənzimləməyə kömək edəcək.