Hamiləlik dövründə çəki artımı

Qadının hamiləlikdən əvvəl normal çəkidə olmağı hamiləliyin müsbət gedişatı ilə nəticələnir. Hamiləlik dövründə kilo almaq üçün tövsiyə olunan nisbətlər hamiləlikdən əvvəl qadının BMI-ə (bədən kütlə indeksi) uyğun olaraq təyin olunur. 

                      Çəki (kq) 

     BMI=  _______________         

                     Boy2 (metr)

 

BMI-ə görə hər bir hamiləlik ilə çəki artımı

BMI<18.5 aşağı çəkisi. Hamiləlik vaxtında çəkinin artması – 12.5-18 kq

18.5≤BMI <24.9 normal çəkisi. Hamiləlik vaxtında çəkinin artması – 11.5 -16 kq

25≤BMI <29.9 artıq çəkidə olmağı. Hamiləlik vaxtında çəkinin artması – 7- 11.5 kq

30≤BMI piylənmə. Hamiləlik vaxtında çəkinin artması – 5-9 kq

İlk üç ayda 0,5-2 kq çəki artımı tövsiyə olunur.

Çoxdöllü hamiləlik üçün tövsiyə olunan kilo fərqlidir və mütəxəssis mülahizəsini tələb edir. 

 

Daima yemək

Gün ərzində mütəmadi yemək (əsas və aralıq yeməklər) tövsiyə olunur. Hər yeməklə müxtəlif növ ərzaqları birləşdirmək tövsiyə olunur.

Hamilə qadınlar tez-tez ürək bulanmasından əziyyət çəkirlər. Tez-tez az miqdarda yemək, yeməyi yaxşı çeynəmək əksər hallarda simptomları yüngülləşdirə bilər. Yemək və içki hissələrini bir-birindən ayırmaq, az yağlı kreker və ya kreker kimi quru qidaları yemək, soda və qızardılmış yağlardan çəkinmək də rahatlıq təmin edə bilər.

Hamiləlik dövründə şirniyyat və şirinləşdirilmiş içkilərin qəbulunu azaltmaq tövsiyə olunur. Bundan başqa doymuş yağ, xolesterol və trans yağları ilə zəngin olan qidaların qəbulu tövsiyə olunmur.

Az yağlı qidalar tövsiyə olunur. Yağ və xolesterolu az olan qidalara, yəni 5%-ə qədər yağlı süd məhsulları, yağsız mal əti, toyuq və hinduşka kimi məhsullara üstünlük verilməlidir (bişirməzdən əvvəl dərini çıxarın).     

Qızardılmış deyil, suda bişirilmiş və qaynadılmış qidalara üstünlük verilməlidir.

Kofeinli məhsulların, yəni kofeini yüksək olan enerji içkilərinin, türk qəhvəsi və qara qəhvənin qəbulunu minimuma endirmək tövsiyə olunur. Qəhvə, çay və kakaolu içkilərin qəbulu gün ərzində cəmi üç stəkana qədər azaldılmalıdır. Kofein bədənə həyəcanverici təsir göstərir. Hamiləlik dövründə kofein ananın bədənindən daha az ifraz olunur. Kofein plasentadan dölə keçir, parçalanma qabiliyyətini itirir. Bəzi  tədqiqatlar göstərir ki, gündə 150 ​​mq-dan çox kofein qəbulu erkən doğuşa səbəb ola bilər. Kofein həyəcanverici vasitə olaraq qan təzyiqi və ürək vurmalarını  artıra, qadınlarda və döldə yuxu pozuntularına səbəb ola bilər.

Kofein tərkibi içkinin növündən və hazırlanma üsulundan asılıdır. Bir filtrdə hazırlanan 250 ml qəhvənin tərkibində təxminən 100 mq kofein, bir stəkan çayda  50 mq kofein və bir stəkan  kolada 40 mq kofein var.

Şəkər əvəzediciləri kimi polisaxaridlərin də hamiləlik dövründə qəbulu tövsiyə olunmur.

Duz və monosodyum qlutamat (MSG)

Duz qəbulunu azaldaraq gün ərzində 5 qr duz (1 çay qaşığı) tövsiyə olunur. Bu  gündə 2300 mq sodyuma bərabərdir. Bu miqdarda bişmiş yeməklərdə və hazır yeməklərdə olan duz var. Ticarət məhsullarında duzun miqdarı etiketdə natrium kimi göstərilir. Xüsusən hamiləlikdən üç ay əvvəl (və ya hamiləlikdən ən az bir ay əvvəl), eləcə də hamiləlik və laktasiya dövründə bütün qadınlara (qalxanvari vəzi funksiyasından əziyyət çəkən qadınlardan başqa) lazımi miqdarda yodlaşdırılmış duzun qəbulu tövsiyə olunur. Həddindən artıq duz/natrium qəbulu qan təzyiqinə təsir göstərə bilər.

Ümumi qaydalara əlavə olaraq yeməkləri planlaşdırarkən B12 vitamini və sink qəbulunu da nəzərə almaq məsləhətdir.

 

Esgerova Feride

Cox faydali