Bağlanma- şəxsin qorxduğunda, yorulduğunda yada sağlamlıq problemi olduğunda yaxınlıqaxtarmaq üçün ehtiyac duyduğu dəstəkdir.

Bowlby və Ainsworth'un araşdırmasına görə bağlanma ayrılıq təşvişindən (itirmək qorxusu) yaranan bir davranışdır. Bu təşviş ilk 8aylığında meydana gəlir və normativ göstərici 8-18 ay hesab olunur(ayrılıq təşviş pozuntusu DSM5'də təşviş pozuntularına daxildir). 

Aparılmış "Yavru maymun" və "Yabancı ortam" eksperimentləri nəticəsində uşaqlarda bağlanma növləri:

Güvənli (etibarlı) bağlanma - uşaq daha çox vaxt keçirdiyi insanla deyil, ehtiyaclarını qarşılayan insanla bağ qurur. Baxım verən şəxsi etibarlı yerkimi bilir. Baxım verən yanında olmadıqda reaksiya göstərir, lakin geri döndükdə tez sakitləşir və oyuna davam edir. 

Güvənsiz/çəkingən bağlanma - sanki bu uşaqlar valideynlərinə yapışıq gəzirlər. Çox vaxt bu cürvalideynlər, uşağa qarşı məsafəli davranmaqlarının məsuliyyətə doğru aparacaqlarını düşünürlər. Lakin bu onlarda daha çox aqressivdavranışlara gətirib çıxarır. Valideynlərinigörsələr belə gec sakitləşirlər. Vurma davranışları göstərirlər.

Güvənsiz/qərarsiz bağlanma -  valideynləri ilə bağlarıqopmuş kimi görsənir. Valideynləri başqayerdən gəldikləri zaman heç bir emosiyagöstərmirlər. Oyuncaqları ilə oynamağa davam edərlər. Anaya yaxınlaşıb münasibət qurmağatərəddüd edirlər. Səbəbi tərk edilmə qorxusudur.

Valideynlərin arasındakı bağlar birbaşa uşaqlara təsir edən faktordur. Lakin ilk vaxtlarda ana iləqurulan bədənsəl təmas, birgə yatma, südvermədönəmi güvənli bağlamanın təməl daşlarını yaradır. Araşdırmalara görə doğumdan 2-4 həftə sonra valideynlər ilə uşaq arasında emosionalbağ daha çox görünür. Və bağlanmada ən təsirli yollardan biri də "Göz təması" və "Masaj"dır.

Quliyeva Anara

Klinik psixoloq