Ortodontiya

Son dönəmlərdə müasir stomatologiyanın ayrılmaz hissəsi ortodontiya hesab olunur. İrəlidə ortodontik müalicələrə ehtiyac olmaması üçün qarışıq dişlənmədönəmində ortodont müayinəsi şərtdir.

İlk müayinə təxminən 6-7 yaşlarda aparılır. Erkənmüdaxiləyə ehtiyac olacaq bir anomaliya olub olmadığına baxılır. Ən çox müalicəyə ehtiyac olan vəziyyətlər klass 3 anomaliya dediyimiz alt çənənin öndə olduğu anomaliyalardır. Əgər müayinə vaxtı skeletə bağlı problem yoxdursa, sadəcə dişlərə bağlı problemdirsə, el arasında “plastinka” deyilən aparatlardan istifadə edirik. Hərəkətliaparatlarla əldə edilən hərəkət tipi əyilmə hərəkətidir. Əldəedilən yer dəyişdirmə miqdarının bir qismi böyümə, bir qismiisə diş hərəkətləri ilə gerçəkləşir. Bu səbəblə erkən müalicəbu dövrdə çox vacibdir. Digər bir üstünlük isə bu müalicəyaşındakı uşaqların müalicəyə daha məsuliyyətliyanaşmasıdır. İlk zamanlar danışıq və istifadədə çətinlik olsa da, adaptasiya müddətindən sonra bu ortadan qalxır. Aparatlar adətən hər ay müayinə edilməlidir, əgəruyğunsuzluq və ya deformasiya varsa ortadan qaldırılmalıdır. Qidalanma zamanı aparatlar çıxarılmalıdır. Məcunsuz bir diş fırçası köməkliyi ilə mütləq təmizlənməlidir.

Ön açıq qapanış: adətən barmaq, dodaq, əmzikəmməyə bağlı yaranır. Açıq qapanış olduğu üçün kariyesyaranma ehtimalı da çox olur.

Ön çapraz qapanış: skeletə bağlı, üst çənənin kifayətetməyəcək qədər inkişafı və böyük alt çənə ilə bağlı olur.

​Dişə bağlı: kəsici diş, ya da dişlərin anormal sürməistiqamətinə, ya da erkən təmas nəticəsində funksionalsürüşməyə bağlı ortaya çıxır. 

Bu problemlərdə öncə problemin hansı səbəbləyarandığı ortaya çıxarılmalı, sonrasında isə ona uyğunmüalicə aparılmalıdır.

Yer darlığı

Bu hallarda isə adətən sürətli genişlətmə aparatı dediyimiz aparatlar istifadə edilir.

 

Nəzrin Rəsulzadə

Həkim-stomatoloq