Uşağın həyatının ilk illəri ata və oğul arasında möhkəm bağ yaratmaq üçün xüsusilə vacibdir. Sevən, qayğıkeş atanın olması - ətrafımızdakı dünyaya inamı inkişaf etdirməyə kömək edir, təcrübə və özünü ifadə etmək üçün təhlükəsiz baza yaradır. Atanın olmaması və ya atanın düzgün rəftar etməməsi emosional pozğunluqlara, sosial problemlərə səbəb ola bilər.

Atanın kişi obrazına münasibəti də, oğlunun psixoloji inkişafına ciddi təsir göstərir. Kişilik ənənəvi olaraq fiziki güc, inam və liderlik ilə əlaqələndirilir. Bu keyfiyyətləri öz hərəkətlərində və münasibətlərində nümayiş etdirən atalar oğlan uşağının müstəqil və məsuliyyətli şəxsiyyət kimi formalaşmasına kömək edir, dəyərləri və davranış normalarını çatdıraraq, rol modelləri və mentorlar kimi çıxış edirlər.

Bundan əlavə, atanın oğlunun həyatında aktiv olması onun sosiallaşmasına kömək edir. Ata ilə qarşılıqlı əlaqənin olması ünsiyyət bacarıqlarının inkişafına, münaqişələri həll etməyi öyrənməyinə  və cəmiyyətə uyğunlaşmağına  kömək edir. Ata həm uşaq oyunlarında, idmanla məşqul olmağında, həm də peşə və ya təhsil seçimində dayaq və mentor ola bilər. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, ata-oğul münasibətlərinin keyfiyyəti təkcə atanın özünün davranışından deyil, həm də ailənin özündən, sosial mühitdən asılıdır. Bu, tək valideynlər üçün və ya atanın evdən kənarda işlədiyi və ya başqa səbəblərdən oğlunun həyatından uzaq olduğu hallarda çətin ola bilər.

Atalar oğulları üçün ilk kişi modelləridir. Onların davranışları, dəyərləri və münasibətləri oğlunun özünə və digər insanlara necə münasibət göstərəcəyinə təsir göstərir. Oğula emosiyaları idarə etməyi, münaqişələri zorakılıq olmadan həll etməyi və başqalarına hörmət göstərməyi öyrətmək də vacibdir.

Atanın oğlu ilə keçirdiyi müntəzəm vaxt aralarında emosional bağ yaratmağa kömək edir. Ünsiyyət, birgə fəaliyyətlər, əyləncələr ata və oğul arasında münasibətləri gücləndirməyə və inam yaratmağa kömək edir. Belə anlar həm də oğulun atası üçün vacib olduğunu hiss etməsinə kömək edir. Həyatın ilk dövrlərində, oğul hələ uşaq ikən ata-oğul münasibəti qayğı, sevgi və dəstək təməli üzərində qurulur. Ata oğlu üçün dayaq və qoruyucu rolunu oynayır, oğul isə onu əsas kişi nümunəsi kimi qəbul edir. Birlikdə vaxt keçirirlər, oynayırlar, bir-birlərindən öyrənirlər. Bu mərhələdə çox vacib amil atanın uşağın həyatında olması - onun tərbiyəsində və inkişafında fəal iştirakdır.

Yeniyetməlik dövründə ata-oğul münasibətləri dəyişməyə başlayır. Oğul daha müstəqil olur və öz şəxsiyyətini formalaşdırmağa başlayır. Münaqişələr çox vaxt fikir və ya maraqlardakı fərqliliklər səbəbindən yaranır. Ata bu dəyişiklikləri anlamaqda və qəbul etməkdə çətinlik çəkə bilər. Bununla belə, bu mərhələdə ata və oğul arasındakı əlaqəni qorumaq üçün açıq ünsiyyət və bir-birinə hörmət etmək vacibdir.

Ata və oğul arasındakı əlaqəni gücləndirmək üçün bəzi məsləhətlər:

1.    Vaxt ayırın: Oğlunuzla keyfiyyətli vaxt keçirin. Birgə balıq ovu, gəzintilər, oyunlar və ya idman fəaliyyətləri təşkil edin. Bu, xüsusi bir əlaqə yaradacaq və ümumi maraqlar tapacaqdır.

2.    Dinləyin: Uşağınız danışarkən sözünü kəsmədən və ya mühakimə etmədən dinləməyə hazır olun. Onun düşüncələrinə, hisslərinə və fikirlərinə önəm verin. Bu, ona anlayışınızı və dəstəyinizi hiss etməyə kömək edəcək.

3.    Nümunə olun: Uşağın inkişafı üçün model rolu çox vacibdir. Emosional yetkinlik, məsuliyyət və digər insanlara hörmət nümayiş etdirərək, onun üçün yaxşı bir nümunə olmağa çalışın.

4.    Ünsiyyət qurun: Oğlunuzla onun maraqları, nailiyyətləri və problemləri haqqında danışın. Açıq ünsiyyət qurun və sevginizi və dəstəyinizi müntəzəm olaraq ifadə edin.

5.    Həyat bacarıqlarını öyrədin: Oğlunuza yemək bişirmək, ev işləri ilə məşğul olmaq və ya maliyyə savadlılığı kimi praktiki bacarıqları öyrədin. Bu, onun müstəqilliyini və özünə inamını inkişaf etdirməyə kömək edəcəkdir.

6.    Təhsilini təkmilləşdirin: Uşağınızın akademik nailiyyətlərini dəstəkləyin və onun intellektual bacarıqlarının inkişafına kömək edin. Onun məktəbdəki tərəqqisi ilə maraqlanın və bilik istəyini təşviq edin.

7.    Əhəmiyyətli anlar: Oğlunuzun həyatında idman yarışları və ya məktəb tədbirləri kimi vacib anları qaçırmayın. Onun həyatında fəal iştirak edin ki, dəstəyinizi və diqqətinizi hiss etsin.

Ata və oğul arasında münasibətlərin yaxşılaşdırılması vaxt, səy və daimi qarşılıqlı əlaqə tələb edir.

Abuta Ağayeva

Nevroloq, UNİCEF-in milli təlimçisi