Uşaq ayaq barmaqlarıyla gəzir: bu normaldır, yoxsa patoloji?

 

Uşağın normal gedişi (ayarı) dabandan dırnağa qədər yuvarlanır, yəni əvvəlcə uşaq dabanında, sonra barmağında addımlayır, dayaq xətti isə dabandan və ikinci barmağından keçir, bu da ayaqların gediş zamanı paralel və geniş şəkildə hərəkət etməsi təmin edilir. Əksər hallarda bu körpələrin heç bir patologiyası yoxdur, bu, gedişin inkişafında bir mərhələdir.

Serebral iflic kimi bəzi xəstəliklərdə,simptomlardan biri ayaq barmaqlarının üzərində gəzmək . Digər uşaqlar isə nevroloji patologiyalarla heç bir əlaqəsi olmadan belə gəzirlər - buna idiopatik və ya adi ayaq ucu ilə gediş deyilir. Həmişə ikitərəfli olur, tez -tez miras qalır. Alimlər, həmçinin qeyd ediblər ki, sağlam uşaq ayaq ucunda gəzirsə, bu xəstəlik öz -özünə yox olur. Beş yaş yarımda uşaqların 80% -dən çoxu ayaq ucunda gəzməyi tərk edirlər.Uşaqların bəzilərinin ayaqları tam gəzməyə başladığı zaman tam ayaqlarını qoyurdular,lakin  bir müddət sonra  isə ayaq ucunda gezməyə başlayırdılar. Demək olar ki, hamısı ilk addımları atdıqdan sonra bir il ərzində ayaq barmaqları ucunda gəzməyə vərdiş əldə etmişlər. Sağlam bir uşağın ayaq barmaqlarının ucunda gəzməyi  üçün qəbul edilən termin idiopatikdir, yəni müəyyən bir səbəb olmadan.

Gəlin bu cür gəzməyin səbəbləri üzərində dayanaq.

  - Yürüyüşçülər ayaq barmaqlarının ucunda dayanmağın ümumi səbəbidir. Sağlam uşaqlarda istifadəsinin mütləq zərərli olduğu sübut edilmişdir. Yürüyüşçülər motor qüsurlu uşaqlar üçün məqbuldur, bu da uşağın hərəkət etməsini asanlaşdırır. Bunlar beyin iflici, sinir -əzələ xəstəlikləridir.Digər hallarda, ayağın kəməri gəzməyə hazır deyil, uşaq gəzintiyə qoyulur və ayağındakı əzələ tonusu refleksli şəkildə artır.

 - Zehni gerilik. Ayaq ucunda gəzməklə inkişaf gecikməsi arasında əlaqə sübut edilmişdir. Onun mahiyyəti tam başa düşülmür. Bəlkə də bu, beyni ayaqları ilə birləşdirən piramid yolun yetişməməsindən qaynaqlanır. Başqa bir səbəb, geridə qalan uşaqlarda digər vərdişlərlə birlikdə rast gəlinən adi hərəkətlər, obsesif hərəkətlər, rituallardır: baş barmaq əmmə, əmzik, saç qıvrılması, əl sallama, sıçrayan və s. bənzər pozğunluqlar, 40% hallarda autizmli uşaqlarda da yaygındır. Bu səbəbdən, lazım gələrsə, inkişaf mütəxəssisinə, psixiatra müraciət etmək vacibdir.

 - Duygusal pozğunluqlar.  Həyəcanlı və  əksinə utancaqolan hiperaktivliyi  olan uşaqlarda ayaq barmaqlarında gəzintinin olduğu müşayiət olunur. Uşaqlar üçün belə bir rahatlamanın lazım olduğuna inanılır. Bu vərdiş daim olmur , emosional stress anlarında üzə verir.

 - Nevroloji patologiya .Bu vəziyyət  əzələ tonusun artması doğumdan bilinir, digər əzələ qruplarında tonusun pozulması, tez -tez motor inkişafında gecikmə, koordinasiyanın pozulması və  digər nevroloji pozuntular müşayiət olunur.

 - Ortopedik patologiya: Axilles tendonlarının qısalması, ayaq kəmərinin formalaşmasının pozulması.

Müalicə. İdiopatik gəzintidirsə, müalicə ümumiyyətlə tələb olunmur və çox güman ki, yaşla öz -özünə həll olunacaq. .Uşağın yaşı 2 yaşdan yuxarıdırsa, ortoped xüsusi ortopedik ayaqqabı və ya məşqlər təyin edə bilinər. 

Valideynlər körpəni düzgün gəzməyə məcbur etməmək üçün daha az diqqət yetirməlidirlər. Nevroloji və ortopedik patoloji vəziyyətində bir mütəxəssisin köməyi tələb olunacaq. Çox vaxt nevroloqlar idiopatik gəzintini piramidal çatışmazlıq kimi qiymətləndirirlər. Valideynlərimi sakitləşdirmək istərdim. Bu diaqnoz uşağın  bir yaşindan  sonra səslənirsə və uşağın tonusu dəyişilmir, bu diaqnoz çox güman ki, erkən olur. Uşağa normal gəzmək istənirsə, tam ayağına söykənərək gəzir. Yüngül ayaq masajı, ortopedik ayaqqabılar və ya sərt kürəkli ayaqqabılar körpənizin ehtiyac duyduğu şeydir.