Biotinidaz çatışmazlığı

Biotin, insanda dörd karboksilaz fermenti üçün kofaktor kimi fəaliyyət göstərən B vitamini kompleksinin bir hissəsidir. Biotin karboksilazlardakı lizin qalığı ilə kovalent şəkildə əlaqələndirildikdə fermentlər aktivləşir. Karboksilaz fermentləri parçalandıqda, biotinil-lizin istehsal olunur. Biotinidaz sonradan sərbəst biotin hasili üçün biotinil-lizini hidroliz edir və təkrar emal olunaraq yeni sintez olunmuş karboksilaz fermentlərinin aktivləşdirilməsinə imkan yaradır. Normal biotinidaz aktivliyi olmadıqda, xəstədə funksional biotin çatışmazlığı və klinik simptomları inkişaf edir. Biotinidaz çatışmazlığı, gec başlanan çoxsaylı karboksilaz çatışmazlığı olaraq da bilinir ki, bu da onu holokarboksilaz sintetaz çatışmazlığından qaynaqlanan daha erkən başlayan formadan fərqləndirir.

Klinik təzahürlər

Biotinidaz çatışmazlığı olan yeni doğulmuş körpələr doğuşda normal görünürlər. Biotin çatışmazlığı zamanla bir neçə həftədən bir neçə yaşa qədər başlayan klinik simptomlarla inkişaf edir. Müalicə edilmədikdə xəstələrdə metabolik ketoasidoz və üzvi asiduriya inkişaf edəcəkdir. Semptomlar arasında ataksiya, hipotoniya, inkişafın ləngiməsi, konyuktivit, blefarit, dəri səpkiləri (eritematoz) və alopesiya, tutmalar (toniko-klonik və ya mioklonik), eşitmə itkisi, tənəffüs problemləri və optik atrofiya var. Diyetik biotin qəbulu və qalıq biotinidaz ferment aktivliyi dərəcəsi ilə əlaqəli bu simptomların dəyişkən ola bilər. Qismən biotinidaz çatışmazlığı, əsasən xəstədə metabolik stres olduğu zaman əsasən dəri əlamətləri göstərən əksər xəstələrdə daha yüngül bir xəstəlik kimi görünür.

 

Sınaq

Yenidoğanın qurudulmuş qan ləkələrindən biotinidaz aktivliyinin müayinəsi doğuşdan qısa müddət sonra  xəstələri müəyyənləşdirə bilər. Həm tam, həm də qismən çatışmazlıqlar aşkar edilə bilər. Diaqnoz serumda biotinidaz aktivliyini ölçmək və ya ən çox yayılmış genotipləri aşkar etmək üçün DNT-ni analiz etməklə təsdiqlənir. Klinik simptomatik hallarda, xromatoqrafiya / mass- spektrometriyası ilə sidik analizi β-hidroksiizovalerat, laktat, β-metilkrotonilqlisin, β-hidroksipropionat və metil sitratın yüksəlməsini təyin edəcəkdir. Bunlar ferment tələb edən dörd biotinin hərəkətsizliyi səbəbindən meydana gəlir.

 

Müalicə

Biotinidaz çatışmazlığı klinik simptomların inkişafına mane olan oral biotin qəbulu ilə müalicə olunur. Erkən dövrdə biotinin yüksək dozalarda verilməsi nevroloji dəyişikliklərin geriyə sorulmasına səbəb olur.

Metabolik xəstəliklərin diaqnozu və terapiyası mürəkkəb olduğundan, pediatr məsləhətçi uşaq metabolik xəstəlik mütəxəssisi ilə sıx əməkdaşlıqda xəstəni idarə etməsi tövsiyə olunur. Valideynlərin xəstənin həkimindən müalicə qaydaları məsləhəti ilə nəzarət  etmələri tövsiyə olunur.

Irsiyyət

Bu pozğunluq ən çox autosom- resessiv irsiyyət nümunəsini izləyir. Resessiv pozğunluqlarla təsirlənən xəstələrdə simptomları göstərmək üçün ümumiyyətlə, xəstəlik geninin iki nüsxəsi (və ya mutasiya) olur. Xəstəlik geninin yalnız bir nüsxəsi olan (daşıyıcı adlanır) insanlar ümumiyyətlə, vəziyyətin əlamətləri  göstərmirlər, ancaq xəstəlik genini uşaqlarına ötürə bilərlər. Hər iki valideyn də müəyyən bir xəstəlik üçün xəstəlik geninin daşıyıcısı olduqda, hər hamiləlikdə bu xəstəlikdən təsirlənən bir uşağa sahib olma ehtimalı% 25dir.

Mənbə: https://rh.perkinelmer.com/disorders/biotinidase-deficiency/