Övladım digər uşaqlardan öndədirmi yoxsa geridədirmi?

Yenidoğulmuş körpələrin sürətli böyüməsi, yeni bacarıqlarəldə etməsi, göz önündə sürətlə baş verən dəyişikliklərvalideynləri nə qədər sevindirsə də, yaşıdlarından geri qalmaqorxusu da bir o qədər narahat edir. 

Körpələrdə beyin inkişafı prenatal (doğumdan öncə)dönəmdə başlayır və 6 yaşa qədər bir çox əsas bacarıqlarıninkişafı tamamlanır. Bəs valideynlər nə zaman narahatolmalıdır və mütəxəssis pediatra müraciət etməlidirmi? İnkişafın qırmızı bayraqları adı verilən bu sərhədlər keçildikdəmütləq mütəxəssisə müraciət edilməlidir. 

1 aydan 3 aya qədər:

• yüksək səslərə reaksiya vermir;

• 2-3 aya qədər gözləri ilə hərəkət edən obyektləri izləmir;

• 2 aya qədər səsinizə gülmür və ya 3 aya qədər insanlara gülümsəmir;

• 3 ayda başı yaxşı dəstəkləyə bilmir;

• 3 aya qədər əşyaları qavramır və tutmur;

• 4 aya qədər ağzına əşya gətirmir;

• ayaqları 4 aya qədər möhkəm bir səthə qoyanda ayaqlarıilə aşağı itələmir.

4-7 ay:

• 5 aya qədər bədəni oturma vəziyyətinə gətirildikdə baş hələ də geriyə düşür;

• obyektləri ağıza aparmaqda çətinlik çəkir;

• 4 aya qədər səsləri tapmaq üçün başını çevirmir;

• 6 aya qədər yuvarlanmır;

• 6 aya qədər köməklə otura bilmir (öz özünə deyil);

• 5 aya qədər gülmür və yüksək səslər çıxarmır;

• 6 aya qədər obyektlərə aktiv şəkildə çatmır;

• hər iki gözlə obyektləri izləmir.

8-12 ay:

• iməkləmir və ya iməkləyərkən bədənin bir tərəfini sürüyür(bir aydan çox müddətdə);

• dəstəklənəndə ayaqüstə dayana bilmir;

• heç bir söz demir ("ma-ma" və ya "da-da");

• baş yelləmək və ya əl yelləmək kimi jestlərdən istifadəetməyi öyrənmir;

• 10 aya qədər sabit oturmur;

• 8 ay ərzində “əli ilə üzünü bağlayıb açma” və ya "əl çalma oyunu"na maraq göstərmir.

12 aydan 24 aya qədər:

• 18 aya qədər yeriyə bilmir;

• gəzməyə başladıqdan bir neçə ay sonra hələ də yalnız ayaq barmaq ucunda yeriyir;

• 18 aya qədər ən az 15 söz danışmır;

• 2 yaşa qədər iki sözdən ibarət cümlələrdən istifadə etmir;

• 15 aya qədər ümumi məişət əşyalarının (fırça, telefon, zəng, çəngəl, qaşıq) funksiyasını bilmir;

• 24 ay ərzində hərəkətləri və sözləri təqlid etmir;

• 24 ay ərzində sadə bir addımlı təlimatlara əməl etmir.

Şəbnəm Bağırlı

Pediatr