Şübhəli COVİD-19 olan hamilə qadınlarda diaqnostik metodların tətbiqi xüsusiyyətləri: 

1. Döş qəfəsinin kompüter tomoqrafiyası COVID-19 (fetusa aşağı dozada radiasiya verir və hamiləlik dövründə ağlabatan şəkildə istifadə edilə bilər). KT üçün xəstənin məlumatlı razılığını almaq, habelə qarını qoruyucu xüsusi bir ekranla örtmək lazımdır (rentgen qoruyucu önlük).

2. Maqnit  rezonans tomoqrafiyası venadaxili gadolinium kontrastı olmadan hamiləliyin istənilən mərhələsində aparıla bilər. Hamiləlik dövründə diaqnostik ultrasəs müayinəsinin dölə zərərli təsir göstərdiyinə dair heç bir dəlil yoxdur. Bununla birlikdə, mexaniki və istilik indekslərinin 1.0-dən az olması tövsiyə olunur.

3. Exo-KG hamilə qadınlar, doğuşda olan qadınlar və tənəffüs çatışmazlığı əlamətləri olan qadına tövsiyə olunur.

4. Mümkünsə, bütün planlaşdırılan ziyarətlərin vaxtını dəyişdirin. Mümkün olan maksimum fasilədə xəstələrin ziyarətini planlaşdırın

Hamiləlik dövründə COVID-19 müalicəsinin xüsusiyyətləri

Xəstəliyin orta və ağır formaları COVID-19 olan hamilə qadınların xəstəxanaya yerləşdirilməsinə dair göstərişdir. Xəstəliyin yüngül forması ilə hamilə qadınlar, mümkün olduğu təqdirdə, yerli terapevt və antenatal klinikanın mama-ginekoloqunun nəzarəti altında evdə müalicə ala bilərlər. Şübhəli, ehtimal olunan və ya təsdiqlənmiş COVID-19 xəstəliyi olan xəstələr, ilk növbədə, tibbi müayinəyə göndərilməlidir.

Etiotrop müalicə

Hamiləlik və laktasiya dövründə qadınlarda COVID-19 üçün etiotropik müalicə hələ inkişaf etdirilməyib. Ribavirin və rekombinant interferon beta-1b hamiləlik zamanı əks göstərişdir. Bununla birlikdə, etiotropik bir müalicə olaraq, sağlamlıq səbəbi ilə yeni koronavirusa qarşı təsirini nəzərə alaraq antiviral dərmanlar təyin etmək mümkündür. Digər hallarda, hamiləlik dövründə və ana südü ilə qidalanma zamanı təhlükəsizliyi nəzərə alınmalıdır.

Lopinavir + ritonavir dərmanlarının təyin edilməsi anaya gözlənilən fayda döl üçün potensial riskdən çox olduqda mümkündür: 400 mq lopinavir + 100 mq ritonavir tablet şəklində 14 gün ərzində hər 12 saatdan bir təyin olunur. Peroral qəbul edilməsi mümkün deyilsə, dərmanlar (400 mq lopinavir + 100 mq ritonavir) nazogastral borudan süspenziya (5 ml) şəklində 14 gün ərzində hər 12 saatdan bir tətbiq olunur.

Müalicəyə mümkün qədər erkən başlamaq lazımdır ki, bu da sağalmanı tezləşdirir. Xəstəliyin ağır gedişi olan hamilə qadınlar üçün antiviral dərmanlar xəstəliyin başlanğıcından sonrakı bir tarixdə təyin olunmalıdır. Əmizdirən qadınlara antiviral dərmanlar təyin edərkən, ana südünə davam etmə qərarı ananın vəziyyətinin şiddətindən asılıdır.

Patogenetik müalicə

İlk seçim antipiretik dərman gündə 4 dəfəyə qədər (gündə 4 q-dan çox olmamaqla) 500-1000 mq-da təyin olunan parasetamoldur. Hamiləliyin birinci və ikinci trimestrlərində ibuprofen (3-5 gün ərzində gündə 3-4 dəfə 200-400 mq; maksimum gündəlik doz 1200 mq) və ya selekoksib (gündə 2 dəfə 100-200 mq) 3-5 gün; uzunmüddətli istifadə üçün maksimum gündəlik doz 400 mq). Hamiləliyin üçüncü trimestrində ibuprofen və selekoksib əks göstərişdir.

Simptomatik müalicə

Hamiləlik dövründə (I, II və III trimestrlər), doğuşdan sonrakı və abortdan sonrakı dövrdə, mukolitik maddələrdən  və bronxodilatatorlardan (ipratropium bromid + fenoterol  hərəsindən 20 damcı) istifadə etmək mümkündür  (gündə 2 dəfə 4 - 4 ml fizioloji məhlulla). Doğuşdan sonraki və abortdan sonrakı dövrdə salbutamol bronxodilatator kimi də istifadə edilə bilər (gündə 2 dəfə  2,5-5 mq 5 ml fizioloji məhlulda ). Yetərli tənəffüs dəstəyi kompleks terapiyanın zəruri bir hissəsidir. Sətəlcəm olan bütün hamilə qadınlarda oksigen doyma dəyərləri təyin olunmalıdır.

Koronavirus infeksiyası üçün reanimasiya şöbəsinə köçürməsinin göstəriciləri: nəfəs almaq > dəqiqədə 25, SpO2 <% 92, həmçinin digər orqan çatışmazlığı .

Mürəkkəb infeksiya formaları üçün antibiotik terapiyası

Mürəkkəb infeksiya formaları olan xəstələrdə xəstəxanaya yerləşdirildikdən sonra ilk dörd saat ərzində antibiotik terapiyası təyin olunmalıdır. Xəstəliyin ağır gedişi olan xəstələr üçün antibakterial dərmanlar venadaxili tətbiq olunur.

İkincili viral-bakterial sətəlcəmdə (ən çox ehtimal olunan patogenlər Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus və Haemophilus influenza) aşağıdakı antibiotik terapiya rejimlərindən istifadə etmək üstünlük təşkil edir:

• sefalosporin III nəsil makrolid

• qorunan aminopenisilin makrolid

Üçüncü dərəcəli bakterial sətəlcəmdə (ən çox ehtimal olunan törədicilər Staphylococcus aureus, Haemophilus influenza metisilinə davamlı suşlarıdır) aşağıdakı dərmanların təyin edilməsi (müxtəlif kombinasiyalarda) əsaslandırılır:

• IV nəsil sefalosporin makrolid

• karbapenemlər

• vankomisin

• linezolid

Hamiləlikdə əks göstəriş antibakterial dərmanlar arasında tetrasiklinlər, ftorxinolonlar və sulfanamidlər var.