Peyvənd əleyhinə olan ailələrin irəli sürdüyü arqumentlər, adətən elmi dəstəyə malik olmayan və ya yanlış şərh edilmiş məlumatlara əsaslanır. Aşağıda onların yaydığı əsas fikirlər və bu fikirlərin elmi açıqlamaları təqdim edilir:

1. Peyvəndlərin təhlükəsizliyi barədə şübhələr

• Arqument: Peyvəndlər civə (tiyomersal), alüminium kimi zərərli maddələr ehtiva edir və bunlar sağlamlığa ziyandır.
• Həqiqət: Peyvəndlərdəki alüminium miqdarı çox aşağıdır; bir dozada təxminən 0,125 ilə 0,85 milliqram (mg) arasında alüminium mövcuddur. Nəzərə alın ki, bir bananda təxminən 0.06-0.075 mg alüminium var. Eyni zamanda konserv edilmiş qidalardan aldığımız alüminium, iri və dibdə yaşayan balıqlardan aldığımız civə miqdarı peyvənddə olan miqdardan xeyli yüksəkdir. Bu səbəbdən, peyvəndlərdəki alüminiumun sağlamlığa zərərli olduğu iddiaları elmi əsaslara dayanmır.

2. Peyvəndlər və autizm iddiası

• Arqument: Peyvəndlər, xüsusilə də QPM (qızılca, parotit, məxmərək) peyvəndi, autizmə səbəb olur.
• Həqiqət: Bu iddia 1998-ci ildə Andrew Wakefield tərəfindən yayımlanan, lakin daha sonra elmi əsası olmadığı üçün geri çəkilən bir məqaləyə əsaslanır. Müasir dövrdə çoxsaylı genişmiqyaslı tədqiqatlar peyvəndin autizmlə əlaqəsi olmadığını sübut edib.

3. Təbii immunitet daha güclüdür

• Arqument: Xəstəlikləri keçirtmək, peyvəndlə əldə edilən immunitetdən daha effektivdir.
• Həqiqət: Bəzi xəstəliklər təbii immunitet verə bilər, lakin qızılca, tetanus, difteriya kimi xəstəliklər ağır fəsadlara və ölümə səbəb ola bilər. Peyvəndlər bu riskləri azaltmaqla təhlükəsiz immunitet təmin edir.

4. Xəstəliklər artıq nadir hallarda görülür

• Arqument: Bu xəstəliklər artıq demək olar ki, yoxdur, buna görə də peyvəndə ehtiyac yoxdur.
• Həqiqət: Xəstəliklərin azalmasının əsas səbəbi geniş yayılmış peyvənd proqramlarıdır. Peyvəndləmə səviyyəsi düşdükdə qızılca kimi xəstəliklər yenidən yayılmağa başlayır.

5. Peyvənddən sonra yan təsirlər

• Arqument: Peyvəndlər ciddi yan təsirlərə səbəb ola bilər.
• Həqiqət: Peyvəndlərin yan təsirləri, adətən yüngül və müvəqqətidir (qızdırma, inyeksiya yerində ağrı və s.). Nadir hallarda rast gəlinən ciddi yan təsirlər isə peyvəndlərin qarşısını aldığı xəstəliklərin yaratdığı risklərə nisbətən çox aşağıdır.

6. Fərdi seçim azadlığı

• Arqument: Peyvənd, şəxsi azadlıqlara müdaxilədir.
• Həqiqət: Peyvənd yalnız fərdi yox, həm də zəif immunitetli şəxsləri (körpələr, yaşlılar, immunitet sistemi zəif olanlar) qoruyur. Cəmiyyət immuniteti epidemiyaların qarşısını almaq üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.

Bu arqumentlərə qarşı mübarizədə düzgün məlumatlandırma və elmi faktların təqdim olunması vacibdir. Cəmiyyətin maarifləndirilməsi, peyvəndlər barədə səhv anlayışların aradan qaldırılmasına kömək edə bilər.

Şəbnəm Bağırlı

Pediatr