Hamilənin düzgün qidalanması gələcəkdə körpənin sağlamlığında və inkişafında çox böyük rol oynayır. Əgər sağlam uşaq dünyaya gətirmək istəyirsinizsə, nəinki hamiləlik dövründə, hətta hamiləlikdən öncə də sağlam qidalanmalısınız.

Hamiləliyin birinci trimestrində qidalanma tərzində ciddi dəyişiklik tələb olunmur. Hamiləliyin ikinci trimestrindən etibarən gündəlik qida qəbulunu əsasən zülallar sayəsində olmaqla 250-300 kkal artırılması tövsiyə olunur. Bədən çəkisinin həftədə 300-350 q artması hər şeyin yaxşı getdiyini göstərir. Ümumilikdə, hamiləlik dövründə 8-13 kq çəki artımı olur.

Hamilə üçün qidalanmanın əsas qaydaları:

1. Hamilə qadın iki nəfərlik porsiya həcmində qida qəbul etmək məcburiyyətində deyil. Hamiləliyin ilk üç aylıq dövründə qida həcmində fərqin yaranması zəruri deyil, ancaq  vitamin və mikroelementləri iki dəfə artıq qəbul etmək olar. Əgər həkim sizə vitamin və minerallar tövsiyə edirsə, onları qəbul etmək lazımdır.

2. Hamiləlikdə qidalanma rejimi də çox vacibdir. Səhər yeməyi, nahar və şam yeməkləri mütləq olmalıdır, onların arasında isə yüngül qida ola bilər. Son qida qəbulu yuxuya 4 saat qalmış tövsiyə olunur, lakin axşam saat 8-dən gec olmaması da vacibdir. 

3. Qida rasionunuzda çoxlu meyvə-tərəvəz olmalıdır. Yeməkləriniz təzə və yüksək keyfiyyətli olmalıdır. Yeməkləri elə bişirməlisiz ki, bütün makro və mikronutriyentlər qidada qalsın. Çalışın yarımfabrikatlar, hazır qiymə, sosiska və kolbasa yeməyin.

4. Laktoza qarşı dözümsüzlük yoxdursa, bütün süd məhsullarını (süd, pendir, kəsmik, kefir və qatıq) qəbul edə bilərsiniz, çünki bu məhsullarda uşaq orqanizminin formalaşması üçün çox vacib olan zülal var. Bu qidalar həm də zəngin kalsium mənbəyidir. Onu kifayət qədər miqdarda istifadə etmək çox vacibdir ki, körpənin normal sümükləri olsun və ana doğuşdan sonra kövrək sümüklər və diş problemləri ilə qarşılaşmasın.

5. Qidanızda ət, toyuq və balıq olmalıdır. Balıqdan imtina etməyin, ancaq  diqqətli olun. Bəzi qadınlar hamiləlik dövründə balıq və dəniz məhsulları yeməməyi üstün tutur. Bu ehtiyat tədbirinin məntiqli bir izahı var: balıqlarda az miqdarda civə ola bilər ki, bu böyüklər üçün təhlükəli olmasa da, embriona zərər verə bilər. Ancaq dəniz məhsullarından tam imtina etmək də düzgün deyil. Həftədə iki dəfə balıq yeyilməlidir, çünki balıqda Omeqa-3 yarımdoymamış yağ turşuları var ki, bu da körpənin beyninin normal inkişafı üçün vacibdir.

6. Hamiləlik dövründə bədəndəki ümumi qan həcmi artır. Bu, qırmızı qan hüceyrələrinin sayının da artdığını göstərir. Qırmızı qan hüceyrələrində toxumalara oksigen apara bilən dəmir tərkibli bir zülal olan hemoqlobin lazımdır.

7.  Hamilə qadınlara tez-tez dəmir çatışmazlığı anemiyası diaqnozu qoyulur. Bu, azalmış hemoqlobin şəklində özünü göstərir. Belə olan halda dəmir çatışmazlığı və nəticədə toxumalar oksigenlə doymur, hamilə qadın tez yorulur, yuxulu olur. Bunun qarşısını almaq üçün dəmirlə zəngin qidalar (qırmızı ət, qarabaşaq, yulaf, ağ lobya, noxud, soya, mərci, ispanaq, alma və s.) qəbul etmək lazımdı. 

                                                                                                                        

 

Hamiləlik bir qadının həyatında xoşbəxt və eyni zamanda çətin bir dövrdür. Gələcək ananın əsas narahatlığı sağlam bir körpə daşımaqdır. Yeni bir həyatın inkişafı sizin rifahınız və bəslənməyiniz haqqında daha çox düşünməyə məcbur edir. 

Hamiləlik dövründə qadağan olunmuş qidalara allergiyaya səbəb ola bilər, həzmə maneə törədə bilər, ən pis halda hamiləliyin sona çatmasına, hətta fetusun qüsurlarına səbəb ola bilər. 

Hamilə qadınlar üçün qadağan edilmiş və təhlükəli qidalar və içkilər siyahısında ilk sırada spirt var. Dünyanın ən çox satılan Fransız Uşaqların Yemək  kitabının müəllifi Pamela Drukerman, hamiləlik dövründə Fransız qadınların özlərinə bir stəkan şərab içməyə icazə verdiyini iddia etsə də, qəbul etməməyiniz məsləhətdir. Çünki anada və uşaqda ödem və digər təhlükəli nəticələr müşahidə ola bilər. Alkoqol hamiləliyin əvvəllərində xüsusilə təhlükəlidir və uşaqlıqdaxili qüsurlara səbəb ola bilər. Alkoqollu içkilər ilk üç aylıq dövrdə xüsusilə zərərlidir. Bu müddətdə uşağın bütün daxili orqanları və sistemləri inkişaf edir. 

Listerioz xəstəliyinə tutulma riski yüksək olduğu üçün çiy balıq məhsulları erkən hamiləlikdə olması qadağandır, bu da uşağın inkişafına mənfi təsir göstərə bilər. Hamiləlik boyunca tərəvəz və meyvələri, eləcə də digər qidaları yaxşıca yumalısınız. Yeməyin təhlükəsiz yuyulması üçün xüsusi məhsullardan istifadə etmək yaxşıdır.  Hamiləlik zamanı qida zəhərlənməsi dehidratasiyaya səbəb olur, tez-tez müalicə və dərman tələb olunur, buna görə mümkünsə, bütün risklər minimuma endirilməlidir.

Pasterizə olunmamış hər hansı bir süd məhsulları hamiləlik zamanı arzuolunmaz hesab olunur.  Bu qidalar salmonellyoz mənbəyi ola bilər.  Hamilə qadınlarda olan bu ciddi xəstəlik həm ana, həm də körpə üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Salmonella bakteriyalarının zəhərli elementləri plasenta baryerinə nüfuz edir və fetusun inkişafına təsir göstərə bilər.

Dəniz və çay ləzzətləri, xüsusən bol susuzluğa səbəb olan duzlu kürü qadağandır. Hamiləliyin son aylarında duz miqdarı çox olan yeməklər və qidalar pəhrizdən ən yaxşı şəkildə çıxarılır.  Duz bədəndə mayeni saxlayır və ödemə əsasən ən çox doğuşdan əvvəl son aylarda gətirə bilər.

Bir uşaqda anadangəlmə allergiyaya səbəb ola biləcək qidalar siyahısına ekzotik meyvələr, şokolad, bal, süni rəngdə olan qidalar daxildir. Botulizm ehtimalı səbəbindən konservləşdirilmiş tərəvəz və turşu göbələklərindən istifadə etməyə ehtiyat etməlisiniz.

Uşaq inkişafı üçün təhlükəli olmayan qidaların siyahısı daha genişdir. Bu tövsiyələr daha çox ana sağlamlığı ilə əlaqədardır.  Həkimlər hamilə qadınların un və qənnadı məmulatlarını çox miqdarda yeməmələrini xatırladır.  İndi hər şeyin əlbəttə ki, mümkün olduğu görünsə də, yüksək kalorili tərkibli şirniyyatlardan, fastfud yeməklərdən və digər qadağan olunmuş qastronomik ləzzətlərdən imtina etmək daha yaxşıdır.  Artıq çəki doğuş zamanı ciddi bir problem ola bilər.
İçkilər üçün bir neçə istisna da var.  Kvass və bütün qazlı içkilər şişkinliyə və meteorizmə səbəb olur.  Güclü qara çay və qəhvə qan təzyiqini artırır.

Meyvələr hamilə qadının pəhrizində mühüm rol oynayır, lakin bəziləri də qara siyahıya salınıb. Bədəndə qalmamaq üçün meyvələri boş bir mədədə yemək yaxşıdır. Səmimi bir şam yeməyindən sonra alma ilə bir qəlyanaltı qəbul etməyə qərar versəniz, onda meyvələr mədədə qalacaq və fermentasiya prosesi başlayacaq və narahatlığa səbəb olacaqdır.

Hamilə qadınlar ekzotik meyvələr yeməməlidirlər. Ölkəmizə gətirilən meyvələr pestisidlərlə doymuş ola bilər.  Papaya və ananas uşaqlığın daralmasına səbəb olur.
Hamiləlik zamanı evdə və restoranlarda yeməklərinizə diqqətli olmalısınız. Bütün qidaları və əlləri yaxşıca yuyun, qidaların bitmə tarixlərini və düzgün saxlanmasını izləyin.

 

Üçüncü trimestrdə balanslı bir pəhriz ananın rifahının və uşağın sağlamlığının açarıdır. Üçüncü trimestrdə ananın vitamin və minerallara ehtiyacı dəyişir, amma dəmir və folik turşusu ananın rasionunda hələ də ən vacib elementlər hesab olunur. Birincisinin olmaması oksigen daşıyan qırmızı qan hüceyrələrinin azalmasına və oksigen azlığına səbəb ola bilər.

Ümumdünya Sb ola bilər.ksig sinir borusu qüsurlarının qarşısını almaq üçün folik turşusunu (vitamin B9) mümkün qədər erkən qəbul etməyi tövsiyyə edir, lakin B9 vitamini üçüncü trimestrdə vacib statusunu qoruyur.

Kifayət qədər C vitamini almaq da vacibdir. Bu, plasentanın düzgün əmələ gəlməsi, ana və uşağın immunitet sisteminin gücləndirilməsi üçün lazımdır. Gündəlik nisbət 10 mq-dır.

Skeletin əmələ gəlməsi üçün körpənin əhəmiyyətli dozada D3 vitamininə ehtiyacı var, yəni gözləyən ana gündəlik 5 mikrogram vitamin qəbul etməlidir.

Hamilə qadınlar körpəyə hazırlaşarkən lifli qidalara, yəni meyvələrə, tərəvəzlərə, kəpəkli çörəyə söykənməlidirlər.  Ətdən də imtina etməməlisiniz, ancaq az yağlı olmalıdır. Bunun üçün dana, toyuq, hinduşka və balıq idealdır.  Qızardılmış, duzlanmış, hisə verilmiş, şirniyyat və xəmir yeməkləri qidada istifadə etmək tövsiyə olunmur. Pəhriz nə qədər müxtəlifdirsə, müəyyən vitamin və mineral çatışmazlığı riski bir o qədər az olur.  Bununla birlikdə, ehtiyacınız olan bütün vitaminləri qidadan almaq çətin ola bilər.  Buna görə həkiminizlə məsləhətləşməlisiniz və qida çatışmazlığını doldurmaq üçün bir vitamin və mineral kompleksi seçməlisiniz.

Vacibdir!

Hamiləliyin son aylarında icazə verilən kilo həftədə 300-500 qramdır. Dəqiqlik üçün əvvəllər tualetə çıxarkən eyni tərəzidə, eyni paltarda (və ya onsuz daha yaxşı olar) özünüzü çəkməlisiniz.

Hamiləliyin üçüncü üç aylıq dövrü doğuşa hazırlaşma dövrdür və son həftələr bəlkə də ən vacib mərhələdir. Xoşagəlməz sürprizləri istisna etmək üçün hamiləliyin son həftələrində hər həftə həkiminizə müraciət etməlisiniz.

 

Son üç aylıq dövrdə hamilə qadınlar üçün bir vitamin kompleksi necə seçilir?

Vitaminlər və minerallar normal bir hamiləlik üçün lazımdır, ancaq qida ilə ehtiyacınız olan hər şeyi əldə etmək olduqca çətin ola bilər. Birincisi, ən yaxşı və təzə qidaları istifadə etmək həmişə mümkün deyil. İkincisi, mineral və vitamin ehtiyacını ödəmək üçün çox yemək lazımdır. Üçüncüsü, qidalardakı vitamin miqdarına müstəqil nəzarət etmək çox çətindir.  Məsələn, bir alma alarkən, müəyyən bir dozada C vitamini və dəmir ehtiva etdiyi normal qəbul edilir.  Bəs bunu necə ölçmək olar?  Bu almanın dəyəri harada və nə vaxt yetişdirildiyindən, necə saxlanıldığından və daşınmasından asılıdır.

Bu səbəbdən həkimlər tez-tez hamilə qadınlar üçün xüsusi vitaminlər qəbul etməyi məsləhət görürlər. Hamiləliyin üçüncü trimestrində qadınların ehtiyaclarını nəzərə alan və problemlərini həll edən vitamin kompleksləri var.  Gələcək ana həm  körpənin, həm öz sağlamlığına fikir verməlidir.

 

1)Dəmir Dölün qanyaranmasını təmin etmək üçün anadan ciftə,ciftdən də dölə davamlı dəmir ötürülməsi var. Bunun üçün dəmirin təxminən miqdarı 1 qramdır. Gələcək anada olan dəmir deposu ümumiyyətlə bu ehtiyacı ödəmək üçün kifayət etmir və ananın hemoglobin dəyərləri azalır. Bunun qarşısını almaq üçün hər hamilə qadına üçüncü ayından başlayaraq gündə ən az 27 mq dəmir qəbul etməyi məsləhət görürük. Əkizlər və ya üçüzlər və ya ananın dəmir çatışmazlığı səbəbiylə qanazlığı varsa, gündə 60-120 mq daha yüksək miqdarda dəmir qəbulu tələb olunur. Dəmirin sorulması üçün acqarına və ya portağal şirəsi ilə qəbul etmək faydalıdır. Süd məhsulları dəmirin udulmasını çətinləşdirir.Dəmir preparatlarının ən böyük yan təsiri həzm sisteminədir. Diareya, qəbizlik, nəcisin rənginin qaralması, ürək bulanması kimi şikayətlərə səbəb olur. Şərbət şəklində olan dəmir preparatlarının bu tip yan təsirləri daha azdır. 2)Fol turşusu Fol turşusu, orqanizmin həyati funksiyalarının yerinə yetirilməsi üçün bədəndə kifayət qədər miqdarda olması lazım olan bir vitamindir. Hamilə qadında fol turşusu çatışmazlığı səbəbiylə körpədə sinir borusu qüsurları və dodaq -damaq yarıqları kimi anomaliyalar meydana gələ bilər. Bu səbəbdən hamilə qalmağı planlaşdıran hər bir qadın gündə 400 mkq folik turşusu almağa başlamalı və hamiləliyin üçüncü ayına qədər müntəzəm olaraq istifadə etməyə davam etməlidir. Sinir borusu qüsuru olan bir körpə doğan hamilə qadınlarda və ortağında sinir borusu qüsuru olan hamilə qadınlarda gündəlik tələb olunan doza 4 mq təşkil edir. 12 -ci həftədən sonra bu baxımdan heç bir fayda yoxdur. Ancaq fol turşusu çatışmazlığı səbəbiylə qanazlığı olan hamilə qadınlar gündə 1 mq fol turşusu qəbul etməlidirlər. 3)Omeqa3 Omega 3 yağ turşuları körpənin sinir sisteminin inkişafı üçün vacibdir. Körpənin ehtiyac duyduğu omeqa 3 növü DHA(Dokosa Heksaen turşusu) və daha az dərəcədə EPA -(Eikoza panteon turşusu)dır. Bu iki yağ turşusu yalnız dəniz məhsullarında olur. ALA adlı başqa bir omeqa 3 növü də qoz və kətan toxumu kimi bitkilərdə olur, lakin ALA -nın DHA -ya çevrilməsi çox zəif və qeyri -kafidir. Bu səbəbdən dəniz məhsulları ilə birlikdə DHA və EPA qəbul etmək lazımdır. Hamiləlik dövründə həftədə iki porsiya balıq yeməyi məsləhət görürük. Ən yüksək omeqa 3 tərkibli balıqlar qızılbalıqdır. Dəniz məhsullarının yeyilə bilmədiyi hallarda xaricdən omeqa 3 əlavələri qəbul etmək lazımdır. Omega 3 istifadə etməyin faydası elmi cəhətdən sübut olunmasa da, hüceyrələr üçün lazım olan bu yağ turşularını təbii olaraq və ya omeqa 3 tərkibli qida əlavələri ilə qəbul etmək məqsədəuyğundur. 4)D vitamini D vitamini, günəş altında dərimizdə aktivləşən bir vitamin növüdür. Ölkəmizə günəş çox olsa da, əhalinin böyük bir hissəsində D vitamini çatışmazlığı var. D vitamini çatışmazlığında geyim tərzi, günəşli mühitdən qaçmaq vərdişi və genetik faktorlar rol oynayır.D vitamini çatışmazlığı preeklampsiya (hamiləlik zəhərlənməsi), bətndaxili inkişaf ləngiməsi, vaxtından qabaq doğum, hamiləliyə hestasion diabet kimi problemlərə səbəb olur. Bu səbəbdən, hər bir hamilə qadının hamiləliyin 12 -ci həftədən 6 -cı ayına qədər D vitamini qəbulu məsləhət görülür( yetməzlik varsa) 5)Yod Yod, həm hamiləlik, həm də ana südü ilə qidalandırma zamanı körpə üçün çox vacib bir elementdir. Körpə ilk üç ayda anadan tiroid hormonu alır. Hamiləliyin davamında, ciftdən - anadan keçən yoddan istifadə edərək özünü sintez edir. Bu səbəbdən körpənin kifayət qədər tiroid hormonu ifraz etməsi üçün anadan kifayət qədər yod alınmalıdır. Tiroid hormonu aşağı olduqda, körpələrdə kretinizm adlanan ciddi inkişaf problemləri meydana gəlir. Məlumdur ki, ağır yod çatışmazlığı zəka çatışmazlığına səbəb olur. Hamiləlik dövründə kifayət qədər yod qəbul etmək yodlu duz istifadə edilməlidir. Bundan əlavə, hamiləlik dövründə çox lazım olmadığı təqdirdə duz məhdudlaşdırılması olmamalıdır. Araşdırmalar əhalinin böyük bir hissəsinin yod çatışmazlığı olduğunu göstərdi. Buna görə hamiləliyin ilk trimestrindən qida əlavəsi olaraq tək başına və ya multivitaminlərlə birlikdə gündə 150 mkq yod qəbul etmək faydalıdır.

Çay və qəhvə içmək ölkəmizdəki bir çox insan üçün böyük bir zövqdür; Bəziləri üçün bu, əvəzolunmaz bir vərdişdir. Unudulmamalıdır ki, demək olar ki, hər gün formada qalmaq, enerjini yüksək saxlamaq və ya sadəcə xoş bir söhbətə yoldaşlıq etmək üçün içdiyimiz qəhvə və çayın tərkibindəki kofeinin ciddi zərərləri vardır. Xüsusilə hamiləlik dövründə həddindən artıq kofein qəbulunun körpənizin sağlamlığı üçün geridönməz fəsadlara səbəb olacağını heç düşünmüsünüzmü? Kofein, təbiətdə ən az 63 bitkinin toxum və yarpaqlarında olan bir maddədir. Hər kəsin çay, qəhvə və kola kimi içkilərlə demək olar ki, hər gün qəbul etdiyi bir maddədir. Hamiləlik dövründə gələcək anaların kofein qəbulu, bilərəkdən və ya bilməyərəkdən içkilər və yeməklər vasitəsilə alınır. Kofein maye yolu ilə (içkilərlə) qəbul edildikdə, daha sürətlə mənimsənilir və ciftdən dölə keçir.Vücuda hər 200 mq kofein daxil olduqda, ciftdə qan axını 25% azalır və kofein körpəyə keçir. Gələcək anada olan kofeinin yuyulmasını təmin edən maddələr mübadiləsi döldə və ciftdə yoxdur. Bu səbəbdən, xaric olmayan kofein döldə daha yüksək səviyyədə tapıla bilər. Uzun müddət kofein istifadəsi olan hamilələrin körpələrində bətndaxili inkişaf ləngiməsi müşahidə edilmişdir. Alınan kofein miqdarının körpənin inkişafına necə təsir etməsini cavablandırmaq çətin bir sualdır. Hamilələrin fərqli metabolik, ekoloji və genetik xüsusiyyətlərindən asılıdır. Mövzu ilə əlaqədar nəşr olunan elmi araşdırmanın nəticələrinə görə; Gündə 200 mq kofein qəbul edildikdə dölün çəkisi 60-70 qr azalır. Eyni araşdırmada 1)hamiləlikdən öncə 300 mq kofein qəbul edib,hamiləlik dövründə bu miqdarı gündə 50 mq -a qədər azaldan gələcək anaların körpələri və 2)kofein qəbulunu hamiləliyin ilk günlərindən 300 mq -da davam etdirən hamılələrin gələcəkdə doğulan körpəıərinin çəkiləri müqayisə edildi. Kofein qəbulunu azaltmayan gələcək anaların körpələrinin çəkilərində 160 qr. azalma aşkar edilmişdir. Kofein qəbulu artdıqca,döldə bətndaxili inkişaf ləngiməsinin dərəcəsi artməşdır; Beləliklə, hər mq kofein körpənin inkişafına mənfi təsir göstərir. Bildiyimiz kimi,hamiləlik dövründə dəmirə olan tələbat artır. Kofeinin mənfi təsirlərindən biri də budur ki,hamilə qadınlarda dəmirin sorulmasınıı 40% -ə qədər azaldır. Bir sözlə, gələcək ananın dəmir ehtiyacını ödəmək üçünqəbul etdiyi dərman preparatlarının effektinə kofein qəbulu mane olur. Sağlamlığınızın qeydine qalın və gələcəkdə doğulan körpənizin sağlam olmağı üçün yalnız sağlam qidalanın!

1) Dəmir Dölün qanyaranmasını təmin etmək üçün anadan ciftə,ciftdən də dölə davamlı dəmir ötürülməsi var. Bunun üçün dəmirin təxminən miqdarı 1 qramdır. Gələcək anada olan dəmir deposu ümumiyyətlə bu ehtiyacı ödəmək üçün kifayət etmir və ananın hemoglobin dəyərləri azalır. Bunun qarşısını almaq üçün hər hamilə qadına üçüncü ayından başlayaraq gündə ən az 27 mq dəmir qəbul etməyi məsləhət görürük. Əkizlər və ya üçüzlər və ya ananın dəmir çatışmazlığı səbəbiylə qanazlığı varsa, gündə 60-120 mq daha yüksək miqdarda dəmir qəbulu tələb olunur. Dəmirin sorulması üçün acqarına və ya portağal şirəsi ilə qəbul etmək faydalıdır. Süd məhsulları dəmirin udulmasını çətinləşdirir.Dəmir preparatlarının ən böyük yan təsiri həzm sisteminədir. Diareya, qəbizlik, nəcisin rənginin qaralması, ürək bulanması kimi şikayətlərə səbəb olur. Şərbət şəklində olan dəmir preparatlarının bu tip yan təsirləri daha azdır. 2) Fol turşusu Fol turşusu, orqanizmin həyati funksiyalarının yerinə yetirilməsi üçün bədəndə kifayət qədər miqdarda olması lazım olan bir vitamindir. Hamilə qadında fol turşusu çatışmazlığı səbəbiylə körpədə sinir borusu qüsurları və dodaq -damaq yarıqları kimi anomaliyalar meydana gələ bilər. Bu səbəbdən hamilə qalmağı planlaşdıran hər bir qadın gündə 400 mkq folik turşusu almağa başlamalı və hamiləliyin üçüncü ayına qədər müntəzəm olaraq istifadə etməyə davam etməlidir. Sinir borusu qüsuru olan bir körpə doğan hamilə qadınlarda və ortağında sinir borusu qüsuru olan hamilə qadınlarda gündəlik tələb olunan doza 4 mq təşkil edir. 12 -ci həftədən sonra bu baxımdan heç bir fayda yoxdur. Ancaq fol turşusu çatışmazlığı səbəbiylə qanazlığı olan hamilə qadınlar gündə 1 mq fol turşusu qəbul etməlidirlər. 3) Omeqa3 Omega 3 yağ turşuları körpənin sinir sisteminin inkişafı üçün vacibdir. Körpənin ehtiyac duyduğu omeqa 3 növü DHA(Dokosa Heksaen turşusu) və daha az dərəcədə EPA -(Eikoza panteon turşusu)dır. Bu iki yağ turşusu yalnız dəniz məhsullarında olur. ALA adlı başqa bir omeqa 3 növü də qoz və kətan toxumu kimi bitkilərdə olur, lakin ALA -nın DHA -ya çevrilməsi çox zəif və qeyri -kafidir. Bu səbəbdən dəniz məhsulları ilə birlikdə DHA və EPA qəbul etmək lazımdır. Hamiləlik dövründə həftədə iki porsiya balıq yeməyi məsləhət görürük. Ən yüksək omeqa 3 tərkibli balıqlar qızılbalıqdır. Dəniz məhsullarının yeyilə bilmədiyi hallarda xaricdən omeqa 3 əlavələri qəbul etmək lazımdır. Omega 3 istifadə etməyin faydası elmi cəhətdən sübut olunmasa da, hüceyrələr üçün lazım olan bu yağ turşularını təbii olaraq və ya omeqa 3 tərkibli qida əlavələri ilə qəbul etmək məqsədəuyğundur. 4) D vitamini D vitamini, günəş altında dərimizdə aktivləşən bir vitamin növüdür. Ölkəmizə günəş çox olsa da, əhalinin böyük bir hissəsində D vitamini çatışmazlığı var. D vitamini çatışmazlığında geyim tərzi, günəşli mühitdən qaçmaq vərdişi və genetik faktorlar rol oynayır.D vitamini çatışmazlığı preeklampsiya (hamiləlik zəhərlənməsi), bətndaxili inkişaf ləngiməsi, vaxtından qabaq doğum, hamiləliyə hestasion diabet kimi problemlərə səbəb olur. Bu səbəbdən, hər bir hamilə qadının hamiləliyin 12 -ci həftədən 6 -cı ayına qədər D vitamini qəbulu məsləhət görülür( yetməzlik varsa) 5) Yod Yod, həm hamiləlik, həm də ana südü ilə qidalandırma zamanı körpə üçün çox vacib bir elementdir. Körpə ilk üç ayda anadan tiroid hormonu alır. Hamiləliyin davamında, ciftdən - anadan keçən yoddan istifadə edərək özünü sintez edir. Bu səbəbdən körpənin kifayət qədər tiroid hormonu ifraz etməsi üçün anadan kifayət qədər yod alınmalıdır. Tiroid hormonu aşağı olduqda, körpələrdə kretinizm adlanan ciddi inkişaf problemləri meydana gəlir. Məlumdur ki, ağır yod çatışmazlığı zəka çatışmazlığına səbəb olur. Hamiləlik dövründə kifayət qədər yod qəbul etmək yodlu duz istifadə edilməlidir. Bundan əlavə, hamiləlik dövründə çox lazım olmadığı təqdirdə duz məhdudlaşdırılması olmamalıdır. Araşdırmalar əhalinin böyük bir hissəsinin yod çatışmazlığı olduğunu göstərdi. Buna görə hamiləliyin ilk trimestrindən qida əlavəsi olaraq tək başına və ya multivitaminlərlə birlikdə gündə 150 mkq yod qəbul etmək faydalıdır

Hamiləlikdə yaşıl çayın istifadəsinə diqqət yetirilməlidir. Ümumilikdə yaşıl çayın faydası çoxdur. Lakin gün ərzində normadan, yəni 1 və ya 2 paketdən artıq içilərsə, ziyanı da kifayət qədər ola bilər.

Hamiləlikdə yeyilən və içilən qidaların böyük əhəmiyyəti var. Yenidoğulacaq körpənin sağlamlığını düşünərək, bir çox qidalardan uzaq durmalıyıq. Ümumilikdə hamiləlik müddətində yaşıl çay içilə bilər. Bəzi fikirlərə görə yaşıl çay bədəndəki fol turşusuna təsir etdiyinə görə az miqdarda istifadə olunmalıdır. Bu səbəblədir ki, bir çox hallarda yaşıl çayı çox istifadə edən hamilələrdə fol turşusu və dəmir yetməzliyinə rast gəlinir.

Yaşıl çayın tərkibində yüksək miqdarda kofein olduğuna görə, hamiləlik vaxtı uzaq durmaq əlbəttə ki, daha yaxşı olar. Ümumiyyətlə çay içilməsi zamanı sorulma zəifləyir. Hamilə qadınlar yaşıl çaya qarşı çox diqqətli olmalıdırlar. Çaya nisbətən su miqdarı hər gün artırılmalıdır. Yaşıl çay mütəmadi istifadə edənlərdə vaxtından qabaq doğum təhlükəsi və qanaxmalar artır. Yaşıl çayın tərkibində iltihabəleyhinə maddə olduğu üçün ana qarnında olan uşağın da həyatı riskli ola bilər. Sonda onu bir daha qeyd etmək istərdik ki, bütün çaylar kimi yaşıl çay da dəmirin sorulmasını pisləşdirir. Belə ki, yaşıl çay dəmirin bağırsaqdan qana keçməsinin qarşısını alır.

Bitki çaylarının tərkibini tam bilmədiyimizdən, yaxşı olar ki, hamiləlik müddətində bu kimi çaylardan bir müddət uzaq durasınız. Əvəzində isə suyu daha çox istifadə etməyiniz tövsiyə olunur.